In Het Parool staan op 15 mei een tweetal interessante onderwijsartikelen. Een van de redactie over het Finse onderwijs en een ingezonden verhaal van Siep de Haan, wiskunde docent en uitermate kritisch over ons huidige onderwijs en de plannen over een verlengde brugperiode. In het artikel haalt hij fors uit richting Marjolein Moorman, wethouder onderwijs in Amsterdam. Teveel bezig met kansengelijkheid, teveel met de maakbare samenleving. En passant neemt hij de slechte staat van ons onderwijs vooral de PvdA kwalijk. Hun beleidsbepalers staan voor hem aan de basis van de slechte staat van het onderwijs.
Kern van zijn betoog is dat je fors moet inzetten op kennisverwerving en dat de gezelligheid uit het onderwijs moet verdwijnen. Heb hoge verwachting van de leerling, leg nadruk op goed reken- en taalonderwijs. Niet de leerling bepaalt wat hij/zij leert of aanpakt maar de leerkracht/docent doceert en zet de lijnen uit. Hij onderbouwt dit met ervaringen vanuit Engeland waar niet wordt ingezet op bestrijding segregatie (onbegonnen werk) maar wordt gekozen voor de beste docenten op de scholen in achterstandsgebieden.
Daarnaast het verhaal over Finland, waar leerlingen tot hun 16e bij en met elkaar onderwijs krijgen in kleine klassen van universitair geschoolde leerkrachten. En waar ik weet uit eigen ervaring de groepsleerkracht verantwoordelijk is voor de cognitieve vakken en de 'gezellige' vakken door vakdocenten worden verzorgd. Met als resultaat de beste Pisa-scores van de wereld.
Het aardige van het Finse model is dat de school van de lokale gemeenschap is. Er zijn zelfs verkiezingen voor het 'onderwijsbestuur'. Je gaat als kind naar de school van en in jouw wijk, jouw dorp. Segregatie is wel een minder groot probleem dan bij ons.
Je gaat pas systematisch leren vanaf je 7e, tot die tijd speel, ontdek en ontwikkel je. En er zijn geen toetsen, de hoogopgeleide leerkracht houdt je ontwikkeling bij. Het vertrouwen in hen is zo groot dat de inspectie overbodig is gebleken en dan ook is afgeschaft.
We zullen in ons verzuilde land dit 'ideaal' niet snel bereiken maar we kunnen van Finland wellicht wel wat leren. En ook Siep geeft een paar goede suggesties.
Verleng de periode van de basisvorming tot bijvoorbeeld 14/15 jarige leeftijd. Selecteer niet te vroeg. daag goede leerkrachten uit te komen werken in achterstandssituaties, werk met vakdocenten voor gym, cultuur en natuur. En inderdaad, om dicht bij Siep de Haan te blijven, heb hoge verwachtingen, geef gedegen en uitdagend reken- en taalonderwijs, doe aan kennisoverdracht en laat het ontdekkend leren aan de eerder genoemde vakdocenten over. Een mens heeft tenslotte meer nodig dan alleen kennis om later goed en zelfstandig te kunnen functioneren in de maatschappij.
En schenk als overheid vertrouwen aan de professional, aan schoolbesturen, wees flexibel in je wetgeving. Verlengde brugperiode, junior colleges, basisschool en onderbouw voortgezet onderwijs samen voegend zijn allemaal modellen die gebruikt zouden kunnen worden. Vrijheid in gebondenheid als adagium. Niet de organisatievorm is de basis maar de visie op onderwijs en ontwikkeling van jonge mensen!
O ja...dan nog even over de jij-bakken richting Marjolein Moorman en 'haar' PvdA. In mijn ogen te makkelijk. Kansenongelijkheid is een wezenlijk probleem, de oplossing is niet makkelijk, maar het begint wel bij betrokkenheid....